Dünya Sağlık Örgütü'nün 2013 Yol Güvenliği Raporu'nda trafik kazalarında ölüm oranının en yüksek olduğu bölgeler, Afrika ve Türkiye'nin de içinde bulunduğu Doğu Akdeniz olarak gösteriliyor. 5 ana risk faktörü ise hız, alkollü sürüş, kask kullanmamak, emniyet kemeri takmamak, çocuk koltuğu bulundurmamak...Trafik kazaları dünyada ölüm nedenleri arasında 8'inci sırada. Kazada ölenlerin büyük çoğunluğunu 15-29 yaş arası gençler oluşturuyor. Acil önlem alınmazsa bu gidişle 2030'da trafik kazaları ölüm nedenleri arasında 5'inci sıraya yükselecek. Bazı ülkeler aldıkları önlemlerle trafik kazalarında yaralanan vatandaşlarının sayısını azaltmayı başarıyor. 2010'da dünya çapında hükümetler sürüş güvenliğinin sağlanması için ortak bir plan üzerinde anlaştı. Hedef 2020'ye kadarki dönemde trafik kazalarından ölümleri azaltarak 5 milyon kişinin hayatını kurtarmak. Bu rapor plana katılan 182 ülkede yıllık trafik kazalarının haritasını çıkartarak ülkelerin ortak eylem planına destek olacak bir referans oluşturmayı amaçlıyor.
Dünya genelinde yollarda her yıl ortalama 1 milyon 240 bin kişi trafik kazalarında ölüyor. 2007'den bu yana kaza sayısında fazla değişim olmadıysa da trafiğe çıkan araç sayısına göre oranlandığında son 6 yıl içinde trafik kazalarının yüzde 15 arttığı görülmekte. 2007-2010 arasında 88 ülkede trafik kazalarından ölüm oranlarının azalması alınacak önlemlerle bu sorununun çözülebileceğine işaret ediyor. Ancak aynı periyotta 87 ülkede de trafik kazalarından ölümlerin arttığı görülmekte. Afrika her 100 bin kişiden 24.1 ile trafik kazasından ölümün en yüksek yaşandığı bölge. Türkiye'nin içinde bulunduğu Doğu Akdeniz 21.3 ile ikinci sırada yer alırken Avrupa kaza oranının en düşük olduğu yer. İstatistiklerin gösterdiği en ilginç sonuçlardan biri ise kazada ölenlerin yarısını yayalar (%22) ,bisiklet (%5) ve motosiklet sürücülerinin (%23) oluşturması. Trafik kazasına neden olan 5 temel faktör kask kullanmamak, emniyet kemeri takmamak, alkollü sürüş, aşırı hız ve çocuk koltuğu kullanmamak. Bu 5 ana faktörün etkisizleştirilmesi için gerekli olan ise bu konudaki kurallara uyulmasını sağlayacak yasaları çıkarmak ve bu yasaların uygulanmasını denetleyebilecek kadrolara sahip olmak.
50 km hız sınırı
2008-2011 arası yalnızca 35 ülke bu 5 faktörü hedef alan yasaları çıkarttı. Yalnızca 59 ülke kentte 50 km hız sınırını limit olarak koyabildi. 89 ülke alkollü araç kullanımını limitlere bağlayan yasaları çıkartabildi. 90 ülke kask kullanımının zorunlu olmasını sağlayan standartları getirdi. Emniyet kemeri ve çocuk koltuğu kullanımı ise yalnızca tüm ülkelerin yüzde 50'sinde sıkı kural ve cezalara tabi. Oysaki emniyet kemeri kullamak ön koltukta oturanlar için yüzde 40-50, arka koltukta oturanlar için yüzde 25-75 oranında ölümleri azaltıyor.
Raporun sonuç ve tavsiye bölümü:
Sürüş güvenliğinin sağlanması için yapılan çalışmalarda önemli aşama kaydedilmiştir. Ancak rapordaki veriler bu çalışmaların hızlandırılması ve yaşam kurtarılması için acil önlemlerin alınması gerekliliğini ortaya koymuştur.
Hükümetler yaya ve bisiklet sürücüsü güvenliğini sağlayacak önlemleri artırmalı.
Toplu ulaşım trafiğin akışını hzılandırmak ve sürüş güvenliğini garantiye almak açısından yaygınlaştırılmalı.
Hükümetler kazaya neden olan 5 ana faktörü engelleyecek yasal düzenlemeleri yapmalı.
Yasal düzenlemeleri uygulamada denetimini sağlayacak kadrolar oluşturulmalı.
Trafik kazalarının önlenmesi için toplumda farkındalık yaratacak kampanyalar hazırlanmalı.
Türkiye'de durum ne?
Raporda Türkiye'ye, trafik yasalarının uygulanması konusunda 10 üzerinden 8 veriliyor. Çocuk koltuğu kullanımında ise notumuz 5. Türkiye'deki trafik kazalarında ölenlerde ilk üç sırada yüzde 35'le otomobil yolcuları, yüzde 24'le otomobil sürücüleri, yüzde 18'le yayalar, yüzde 8'le motosikletliler geliyor.
