"Samsunlu Olma" Bilinci Üzerine
Mümin YILDIZTAŞ
Tarih Araştırmacısı
İstanbul gibi, İzmit, Ankara gibi Türkiye çapında, Samsun gibi bölgesel çapta göç alan büyük şehirlerde yaşayanların ekseriyetinin hâlâ doydukları değil, doğdukları yerleri vatan olarak belliyor olmaları, özellikle yerel yöneticilerin en fazla şikâyetçi oldukları konuların başında gelmektedir.
Şayet bir ülkede, bir beldede aynı sevinci paylaşan, aynı hislerle donanmış tek bir millet ya da hemşehri topluluğu arzu ediliyorsa, bunun sadece insanları ortak bir dil hatta ortak bir dinde buluşturmakla olmayacağı sosyolojinin çıkarımıdır. Her halde bu, insanları ortak bir paydada buluşturan ortak geçmişleri ve aynı idealle geleceğe ortak bir düşünce ile bakabilmeleri sayesinde olacaktır. Bu ise, bir beldede yaşayanların ortak kültürel değerlerinin, ortak tarihlerinin bilimsel verilere uygun biçimde, görselliğin tüm ögeleri kullanılarak ortaya konulması ile gerçekleşebilecektir. Ortak yaşam alanlarının farkında olunmayan gizemlerinin ön plana çıkartılacağı görsel yapımlarla mümkün olabilecektir. Samsunumuzda yaşayanların ortak değerleri, en başta Samsun tarihinin kaliteli bir şekilde sunulması, hemşeri olma duygusunun pekiştirilmesine katkıda bulunmasının yanında, toplumsal kaynaşmayı da sağlama idealinde çok büyük faydalar temin edecektir.
Öncelikli olarak şunun hatırlanmasında yarar var; tüm dünyaya örnek olan Türk bağımsızlık hareketinin dalga dalga yayılmasına öncülük eden bir beldede yaşıyoruz. Bu dönemin anıları hâlâ içimizi ısıtıyor. Birçoğumuz, bu dönemin anılarını ya dedelerimizden, ninelerimizden ya da doğrudan yaşayanlardan dinleme imkânına sahip olabilmişizdir. Ancak bu dönemin etkileri ve canlı şahitleri tamamen bitmiş ya da bitmek üzere olması nedeniyle yeni kuşaklar bu imkândan mahrum kalmak üzeredirler.
Örneğin, sevgili Ahmet Seven "Yöremizin Bir Kadın Kahramanı Fatma Çavuş"u gün yüzüne çıkarıp yerel basın ve yerel internet sitelerinde yayınlamasaydı böyle bir değer, muhtemelen bir nesil daha hatırlanacaktı; O da sadece kendi köyünde. Bu nedenle Ahmet Bey'i takdir ediyor ve Fatma Çavuş'un en kısa zamanda görsel medya için de hazırlanması gerektiğini düşünüyorum. Onun hayatından kesitlerin sunulacağı, belki de hayatının senaryolaştırılacağı görsel bir yapım için birileri mutlaka bir şeyler yapmalı.
Türkiye tarihinde önemli bir yeri olan Samsun ve civarındaki Pontus'çu hareketler ve bu hareketlere karşı Türk mukavemet güçlerinin kahramanca direnişleri bile yeni nesiller tarafından neredeyse tamamen unutulmuş durumda. Önümüzdeki günlerde gerçekleşecek olan 19 Mayıs etkinliklerinin en yoğun icra edileceği yerlerin başında kuşkusuz ilimiz gelecektir. Ancak dikkat edin bu anma etkinliklerinde o yıllardaki Samsunda yaşanan olaylara, dramatik hadiselere neredeyse hiç temas edilmeyecek, yüz yıllarca huzur ve barış içerisinde yaşayan unsurların nasıl olupta kısa bir süre içerisinde bir birine düşürüldüğüne hiç değinilmeyecek, bundan ne şekilde ibret alınması gerektiği hiç vurgulanmayacak. Her zamanki beylik laflar ve şiirlerle sözde bir merasim icra edilmiş olacak.
Kuşkusuz bir beldede hemşerilik bilincinin yerleştirilmesi için, yaşanabilir bir çevre oluşturulması gerekliliği en başta gelmektedir. Bununla beraber yöresel tarihini, kültürünü ve doğasını bilen ve bunlara sahip çıkan bir topluluğun da meydana getirilmesi gerekir. Bunda da vazife mahallî sivil toplum kuruluşlarının, üniversitelerin, yerel medyanın ve il idarî mekanizmalarınındır.
Selam ve sevgilerle
Halk Gazetesi 2010
*Mümin Yıldıztaş (Tarih Araştırmacısı)