KAVAK’TA TÜRK EDEBİYATI İZLERİ GÜN YÜZÜNE ÇIKIYOR

KAVAK’TA TÜRK EDEBİYATI İZLERİ GÜN YÜZÜNE ÇIKIYOR

Kavak Yaşar Doğu Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni Niyazi ALTUN Kavak ilçesinin folklorik değerlerini gün yüzüne çıkarıyor. Kavak Halk kültürü açısından araştırmalar yapan Niyazi ALTUN öğrencileriyle ilçeye bağlı köylerde halk edebiyatı izlerini gün yüzüne çıkarıp yazılı hale getiriyor.

Kavak ilçesi Göçebe Köyü Koçalan mevkiinde bulunan “Gelin Kayaları” adı verilen yerde incelemede bulunan Niyazi ALTUN:

“Kavak ilçesi Halk kültürü, halk folkloru açısından bakir bir saha. Türk edebiyatı açısından büyük öneme sahip “Gelin Kayası” ve “Taş Kesilme” motiflerinin izlerini ilçemizde görüyoruz. Bugün Koçalan köyünde bulunan bu yer Türk kültürü açısından çok önemli. Ama ne yazık ki hiç yazıya geçirilmemiş. Efsanenin derlemesini bitirmiş bulunuyoruz. Tük Edebiyatı için oldukça önemli olan bu motiflerin ilçemizde bulunması bizleri mutlu etmiştir. Bu motiflere Anadolu’da bir çok şehirde rastlamakla birlikte özellikle Türki Cumhuriyetler olmak üzere Türklerin yaşadığı bütün coğrafyalarda benzer motifleri görüyoruz. Konu ile ilgili Türk Halk Edebiyatı’nın önemli isimlerinden Şükrü ELÇİN ve Prof.Dr. Saim SAKAOĞLU gibi akademisyenlerin bu motiflerle ilgili onlarca çalışması var. Bu ürünler Türk Edebiyatı açısından önem arz ediyor. Bölgeye dikkat çekmek için elimizden geleni yapacağız, dedi.

Niyazi ALTUN’un 1980 Sonrası İç Güvenlik Harekatında Kavaklı Şehitler adlı bir kitabının dahilinde Kavak ile ilgili yapılmış derleme, araştırma çalışmaları da vardır.

GELİN KAYASI EFSANESİ

Vaktiyle köyün birinde güzel bir kız yaşarmış. Kız, köyünden bir oğlana gönlünü kaptırır. Onunla evlenip mutlu bir yuva kurmak ister. Kız evlilik çağına gelince kızın babası kızı yavuklusuna (sevdiği kişiye) vermek istemez. Kızın güzelliğini civar köylere kadar duyulur. Bunun üzerine kıza başka bir köyden dünür gelir. Kızın babası kızını başka köye vermek ister. Kız buna karşı çıkar. Ne ettiyse bir türlü ailesini ikna edemez. Başka birinde gönlü olduğunu da söyleyemez. Derken düğün hazırlıları başlar. Adam kızını başka köye gelin vermiştir. Kız hıçkırıklara boğulur. Ağlar,ağlar ağlar..

Tabi yörede kız tarafı naz evidir. Kızlar için bölgede “Hem ağlarım,hem giderim.”deyimi sıklıkla kullanıldığı için bu ağlamanın normal olduğu düşünülür. Gelin alayı toplanır. Gelin evinden kız çıkımı gerçekleşir. Gelin alayı köyü geçer. Bugün Samsun ili Kavak ilçesi Göçebe Köyü Koçalan Mahallesi mevkiine geldiklerinde gelin artık dayanamaz. Sevdiğinden ayrılmaktansa ölmeyi tercih eder. Başlar dua etmeye. 

-Tanrım,beni o adama eş eyleme. Beni yavukluma değil de o kişiye eş eyleyeceğine beni ya  taş yap ya kuş yap diye dua eder. Gelinin bu samimi duası kabul olur. Kocalan Mahallesi ile Seyit Ali Köyü arasındaki derenin Koçalan tarafında gelin alayı taşa döner. Bugün bu bölgede “Gelin Kayası” adı verilen gelin alayını çağrıştıran kaya figürler vardır.

Derleyen:

 Niyazi ALTUN    

 Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni