Kavak İlçesinin Türkmenleşmesi Tarihi
KAVAK'A TÜRKMEN BOYLARI NE ZAMAN GELDİ?
Orta Anadolu’yu Bizans’ın elinden alan Danişmend Beyliği, Samsun ve çevresini Türk boylarına açarak Anadolu’nun Türkleşmesine katkıda bulunmuştur. Bu bölgede Oğuz Türkleri yerleştikleri yerlere boylarının ve oymaklarının adlarını vermişlerdir.
Köy, mahalle, dere, tepe, dağ ve ova gibi bazı yer isimleri Oğuz boylarının adlarını taşımaktadır. Göçebe, Artuklu, Kayı Köyü, Bayındır, Azaklı, Karantu, Beyköy, Divanbaşı, Duraköy, Mahmutbeyli... verilen boy ve oymak adlarından bazılarıdır.
Anadolu'nun Türkleşmesinde Oğuz Boylarına mensup Türkmenlerin büyük rolü olmuştur. Bu çerçevede Karadeniz Bölgesi'ne de Oğuz Boylarına mensup çok sayıda Türkmen’in yerleştiği görülmektedir. Bu Türk boyları bölgenin hem fetihlerle hem de iskanlarla Türkleşmesini sağlamışlardır. Prof. Dr. Faruk SÜMER'in araştırmalarından yapılan tespitlere göre: XVI. Yüzyılda, Amasya, Canik (Samsun), Çorum, Karahisar-i Şarki, Kastamonu, Kengiri (Çankırı), Sivas ve Trabzon sancaklarındaki yer adları incelendiğinde, Yirmi dört Oğuz Boyunun 21’i yerleşmiştir. Bunlar: Kayı, Bayad, Kara-Evlu, Yazır, Döğer, Todurga, Afşar, Kızık, Beğ-Dili, Karkın, Bayındır, Çavundur, Çepni, Salur, Eymür, Ala-Yundlu, Yüreğir, İğdir, Büğdüz, Yıva ve Kınık boylarıdır. Bölgede bu boylara ait 268 yer adı bulunmaktadır.
Kıyı şeridi başta olmak üzere, Karadeniz Bölgesi'nin Türkleşmesinde özellikle Çepniler önemli rol oynamışlardır.
Anadolu'nun fethinden sonra bölgeye yerleşen Türklerin Çorum ve Samsun bölgesini yurt ve otlak olarak kullandıkları kayıtlardan anlaşılmaktadır.
SAMSUN BÜLTEN
Ahmet SEVEN