Gazi Mehmed Paşa Camii Prizren
Eldar UKA /Tarihçi Yazar
Prizren deki Islam sanatinin en eski eserlerinden biridir. Girişin üzerinde ki kitabede Gazi Mehmed Paşa Camiisin inşaatının 1561 yılında yapıldığı yazmaktadır. Mimamari olarak Camii; kare tabanlı, çok sayıda pencerelidir ve ana mihrap ile minber mermerdir.
Camiinin içerisinde beyaz süslü ahşap işlemeler ile ayrıntılı mavi ve beyaz motifler yer almaktadır. Camiinin açılış günü ile alakalı halk arasında yaygın olarak bilinen bir hikaye vardır. Hikayeye göre camiinin açılışından önce, Mehmed Paşanın emri ile camii kapısına kilit vurulmuştur.
Açılış gününde paşa ve ahali hep birlikte kapıya yaklaşmış ve paşanın kapıyı açamasını sabırsızlıkla beklemeye başlamıştır.
Fakat Mehmet Paşa kilidi açmak yerine şu sözleri söylemiş. " Ey kilit, bu camii helal para ile yapılmışsa kendiliğinden açıl. Eger bu Caminin yapılışına haram para karışmışsa açılma". Biraz sonra kapınîn kilidi kendiliğinden açılmış ve Cemaatle birlikte Paşa Camiiye girmiştir.
Camiinin halk arasında Yaygın olan ismi ise Bayraklı Camiidir. Camiinin bu ismi alması 1798 yılından sonradır. Bu yıllarda Prizren Valisi olan Rüstem Paşa , butün Camiilerden ezanın aynı anda okunmasının emrini vermiştir. Bunun uygulanabilmesi için de ana camii olarak Gazi Mehmed Paşa Camiisinin alemine gündüzleri Bayrak çekilmesi, geceleri ise fener yakılmasını emreder. Gündüzleri Camiiye çekilen bayraktan dolayı, camiinin adı Bayraklı Camii olarak anılmaya başlanmıştır.
Osmanlının ince düşünmesi burda da kendini göstermektedir. Osmanlı döneminde bir eser yapıldığı vakit genelde onun etrafına halkın başka ihtiyaçlarını giderecek yapılarda eklenmekteydi. Bir külliye olarak tasarlanan yapıda; mektep, medrese, kütüphane, Gazi Mehmed Paşaya ait altı gen mimaride yapılmış bir türbe ve hamam yapıpılmaktadır.
Eldar Uka.