Dünya'da yalnız Samsun'da yetişen bu bitki sır gibi saklanıyor

Dünyada sadece Samsun'da yetişen ve 60 kök kaldığı belirtilen endemik bitki Aristolochia Samsunensis'in korunması amacıyla yetiştiği yerlerin sır gibi saklandığı bildirildi.

İngiliz bilim adamlarınca 1962 yılında Samsun'da tespit edilen Türkiye Bitkileri Envanteri'ne kaydedilen Aristolochia Samsunensis adlı bitkinin korunması amacıyla önemli çalışmalar yürütülüyor. Söz konusu bitki üzerine araştırma yapan Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Biyoloji Bölümü öğretim üyeleri Doç. Dr. Hasan Korkmaz ile Doç. Dr. Yasemin Özdemir, bitkinin dünyada sadece 60 kök kaldığını belirledi. Doç. Dr. Korkmaz, Aristolochia Samsunensis adıyla bilinen bitkinin lokal endemik tür kategorisinde olduğunu söyledi. Dünyada yayılış bölgesi sadece Samsun olan bitkinin neslinin yok olmaması için çalıştıklarını belirten Korkmaz, şöyle devam etti:

''1962 yılındaki tespitten sonra geçen yıl yaptığımız araştırmada, türün çok dar bir bölgede yayılış gösterdiğini ve yok olmak üzere olduğunu belirledik. Türün korunması için herhangi bir koruma çalışması uygulamaya sokulmamış. Türün ekolojisi, genetik özellikleri, popülasyon yapılaşmasıyla ilgili OMÜ Biyoloji Bölümü tarafından gerekli araştırmalar devam etmekte.''

NESLİ GARANTİ ALTINA ALINMAYA ÇALIŞILIYOR

Bitkinin yetiştiği bölgeyi kimseye söylemediklerini anlatan Doç. Dr. Korkmaz, şöyle konuştu:

''Aristolochia Samsunensis lokal bir endemik tür olması nedeniyle bu özelliklere sahip bitki türlerinin yetiştiği bölgeyi kesinlikle araştırmalarımız içinde bile bildirmiyoruz. Çünkü nesli tehlike altında bulunan böyle türleri birer doğal hazine olarak kabul edip bazı özelliklerini saklamamız gerekli. Yoksa birçok bitki türünde olduğu gibi bu bitki türünün de yurt dışına kaçırılması söz konusu. Bu nedenle bitkinin yerinin bildirilmemesi önemli. Bitki Samsun bölgesinde yetişiyor ancak lokal olarak bulunduğu bölgeyi kimseye vermiyoruz.''

Bitkinin yöresel adı bulunmadığını belirten Korkmaz, ''Zehirli bir bitki türü olan Aristolochia Samsunensis'in yararlı özelliklerinin olup olmadığı araştırmalarımız sayesinde ortaya çıkacaktır. Biz araştırmamızda öncelikle türün neslinin garanti altına alınmasını, sonra faylanabilinecek özelliklerinin neler olabileceğini belirlemeye çalışıyoruz'' dedi.

''BU TÜR BİTKİLERİN GÖVDESİ, TOHUMLARI YURT DIŞINA KAÇIRILMAKTA''

Doç. Dr. Korkmaz, araştırma projesi sayesinde türün neden oldukça dar bir yerde yetiştiğini belirlemeye çalıştıklarını dile getirerek, şunları kaydetti:

''Bitkinin neden bir bölgede yetiştiğini, yayılışını önleyen faktörlerin neler olduğunu araştırıyoruz. Türün yok olması için birinci derecedeki tehlike, bulunduğu bölgede sürdürülen tarımsal faaliyetler. Özellikle tarımsal faaliyetler sırasında kullanılan yabancı ot ilaçlaması, türün bireylerini önemli ölçüde yok etmekte. Bunun yanında böylesi endemik bitkiler, dünya genelindeki araştırmacıların ilgisini çekmekte ve bu tür bitkilerin gövdesi, tohumları yurt dışına kaçırılmakta. Bu konuyla ilgili kamu kurumlarının koruma tedbirlerini acilen almaları gerekmekte.''