Türkiye'de yaklaşık 75 milyon vatandaşın hayatında önemli değişiklikler getirecek olan yeni kanun ve düzenlemeler bugünden itibaren yürürlüğe giriyor.
Türkiye'de yaklaşık 75 milyon vatandaşın hayatında önemli değişiklikler getirecek olan yeni kanun ve düzenlemeler bugünden itibaren yürürlüğe giriyor. Bunlardan yarım asırlık yasanın yerine geçen yeni Türk Ticaret Kanunu , iş hayatını yeniden düzenliyor. Günlük hayatımızda da birçok değişikliği düzenleyen Yeni Türk Ticaret Kanunu, aynı zamanda balkonda mangal, otobüslerde soğan, lahmacun gibi rahatsız edici yiyecekleri yasaklarken, kamyon kasalarındaki ‘Kaderimse çekerim' gibi yazıları kaldırıyor. Bugün yürürlüğe giren kanunlardan Borçlar Kanunu da borç ilişkilerinden ev sahibi-kiracı ilişkilerine kadar birçok alanda yeni düzenleme getiriliyor.
Yarım asırlık Türk Ticaret Kanunu tarih oldu. Üzerinde geçen hafta yapılan değişikliklerle bugün yürürlüğe giren yeni Türk Ticaret Kanunu ticaret hayatına yeni düzenlemeler getirirken, günlük hayatımızda da önemli değişikliklere neden olacak.
NELER DEĞİŞİYOR?
- Şehirlerarası yolculuklarda yumurta, soğan, pide, lahmacun gibi kötü kokan yiyecekler yenilmeyecek.
- Otobüslerde kedi, köpek, tavuk, horoz gibi canlı hayvan taşınmayacak. Gece yarısından sonra yolcuların uyuduğu saatte yüksek sesle müzik çalınmayacak.
- Taksitli satış ve tüketici kredilerinde dürüst davranılmaması haksız rekabet olarak sayılacak. Uygulanan faiz veya vade farkı, ödemelerin nasıl yapılacağı açıklanacak.
- Ticaret unvanına, ‘Türk', ‘Türkiye', ‘Cumhuriyet' ve ‘Milli' kelimelerini Bakanlar Kurulu kararı olmadan koyan tacirler, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezasıyla cezalandırılacak.
- Kamyoncular araçlarına duygu ve düşüncelerini aktardıkları ‘Baba yorgun dalaşma', ‘Dillerdeyiz köylü güzeli', ‘Kaderimse çekerim' gibi yazıları yazamayacak.
- Anonim veya başka bir şirket kurmak, şirketin sermayesini artırmak amacıyla ya da vaadiyle halktan para toplanabilmesi için Sermaye Piyasası Kurulu'ndan izin alınacak. SPK'dan izin almadan halktan para toplayanlara 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası verilebilecek.
- Ticaret şirketlerinin ticaret siciline tescili sırasında defterlerin açılışı ticaret sicili müdürlükleri tarafından da onaylanabilecek. Ticari defterlerin elektronik ortamda tutulması halinde bu defterlerin açılışlarında ve yevmiye defteri ile yönetim kurulu karar defterinin kapanışında noter onayı aranmayacak.
- Taşıma işlerinde eşyanın kaybolmasından veya hasara uğramasından doğan talep hakları, teslimi takip eden 3 iş günü, açıkça görülmüyorsa 14 iş günü içinde taşıyıcıya bildirilmemişse sona erecek.
- Yönetim kurulu üyelerinin yakınları, şirkete nakit borçlanamayacak, bu kişiler için şirket kefalet, garanti ve teminat veremeyecek.
- Müşteri, malın değeri konusunda yanıltılamayacak ve karar verme özgürlüğüne, verilen hediyelerle etki edilemeyecek. Kapıdan veya yoldan çevirerek yapılan satışlar, saldırgan satış yöntemi olarak değerlendirilecek.
Ev sahibi-kiracı ilişkilerinde yeni dönem
- İntifa ve oturma hakkı sahipleri, binanın bakımındaki eksikliklerden doğan zararlardan maliki ile birlikte sorumlu olacak.
- Kiracının ödemediği elektrik, su gibi faturalar, tahliyesine sebep olabilecek.
- Balkonda mangal yapılması kiracının tahliyesine neden olabilecek.
- Kiralık yerle ilgili zorunlu sigorta, vergi ve benzeri yükümlülükler mal sahibi tarafından karşılanacak.
- Kira bedellerinde yapılacak artış, bir önceki yılın üretici fiyat endeksini geçemeyecek.
- Eşlerden biri yazılı izin vermedikçe diğer eş hiçbir şekilde bir başkasına kefil olamayacak. Kefil olanın rızası olmadıkça kefalet miktarında artırma yapılamayacak.
- Kiracı, mal sahibinden kiralanan yerle ilgili ayıbın uygun bir sürede giderilmesini isteyebilecek. Ayıp giderilmezse, kiracı kendisi ayıbı giderecek. Bedelini kiradan kesecek.
- Konut veya çatılı işyerlerinde mal sahibine verilen depozito, üç aylık kira bedelini aşamayacak. Depozito harcanmayacak.
- Otellerde müşteriye ait eşyaların çalınması durumunda otel, konaklama ücretinin üç katına kadar tazminat ödeyecek.
- Alıcı bir veya daha çok ön ödemede temerrüte düşerse, satıcı borcun tamamını isteyemeyecek. Bu tür durumlarda, borçlu sadece, geciken borçlarını ödemek zorunda kalacak. Geciken borçlar ise faizle ödenecek.
- Ekonomik kriz dönemleri gibi olağanüstü durumlarda sözleşmeler değişen koşullara göre yeniden şekillendirilecek.
- Üretici ve satıcılar, ayıplı maldan doğan zararlardan sorumlu olacaklar. Ayıplı malı satan bir şirket veya kişi, malın ayıplı olduğunu bilmese de, sorumluluktan kurtulamayacak. Ayıplı mal nedeniyle uğranılan zarardan, satan kişi ve şirket sorumlu tutulacak.
İşverene büyük sorumluluk ve ceza geliyor
- İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlayacak, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uydurulması ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışacak.
- İşveren, çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirecek. İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarının hak ve yetkileri, görevlerini yerine getirmeleri nedeniyle kısıtlanamayacak.
- İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri yazılı olarak bildirecek.
- Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınacak.
- İş güvenliği uzmanlarının görev alabilmeleri için, çok tehlikeli sınıftaki işyerlerinde A sınıfı, tehlikeli sınıftaki işyerlerinde en az B sınıfı, az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az C sınıfı belgeye sahip olmaları şartı aranacak.
- İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapacak veya yaptıracak. Risk değerlendirmesinde; belirli risklerden etkilenecek çalışanların durumu, kullanılacak iş ekipmanı ile kimyasal madde ve müstahzarların seçimi, işyerinin tertip ve düzeni gibi konular dikkate alınacak.
- İşveren, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimi almasını sağlayacak. Verilecek eğitimin maliyeti çalışanlara yansıtılamayacak.
- Yükümlülüklerini yerine getirmeyen işverene, her bir yükümlülük için 2 bin lira, işyerinde işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanı görevlendirmeyen işverene, görevlendirmediği her kişi için 5 bin lira ceza verilecek.
- Büyük kaza önleme politika belgesi hazırlamayan işverene 50 bin lira, güvenlik raporu hazırlanıp bakanlığın değerlendirmesine sunulmadan faaliyete geçen işyerine 80 bin lira idari para cezası verilecek.
