Dünyada çeltik, mısır, buğday, pamuk, soya gibi bazı önemli kültür bitkilerinde hastalık, zararlı ve yabancı otlardan dolayı ürün kaybı yaklaşık % 67.15 olup, bunun % 13.78’i hastalıklardan, % 21.75’i zararlılardan ve % 31.62’si ise yabancı otlardan kaynaklanmaktadır.
Yabancı otlarla mücadeleye başlayabilmek için, o yabancı otun Ekonomik Zarar Eşiği’nin (EZE) bilinmesi ana prensiplerden biridir.
ÇELTİK TARLALARINDA SORUN OLAN YABANCI OTLAR VE MÜCADELESİ
Yabancı otlar İlkbaharda havaların ısınmasıyla gelişmeye başlayıp Haziran ve Temmuz sonuna kadar çeltik tavalarını istila eder. Ülkemizde çeltik tarımında sorun olan otlar Darıcan (cinek) Çeltiksi darıcan (Akdarı),Kız Otu (Venüs otu), Dipotu, Kurbağa Kaşığı, Barajotu, Topalak, Kofalık, Hasırotu, Deniz Dili, Su Menekşesi ve Ayakotu’dur.
Zarar şekli: Çeltik tarlalarındaki yabancı otların zararı, besin maddesi, su sarfiyatı, ışıklanma ve kaplama alanı işgal bakımından rekabet temeline dayanır. Yabancı otların gelişme yetenekleri kültür bitkisine nazaran yüksek olduğundan, genellikle çeltikler bu rekabete dayanamaz seyrelirler. Bitkiler cılız ve bodur kalır, kardeşlenme azalır, ürün istenilen nitelikte olmaz. Unutulmamalıdır ki yabancı ot mücadelesi yapılmaksızın çeltik tarımı düşünülemez.
MÜCADELE YÖNTEMLERİ
A-Kültürel Yöntemler
1- Toprak İşleme: Çeltik tavalarının iyi tesviye edilmiş olması bitkinin gelişme ve olgunlaşmasında olumlu etkisi olduğu gibi, aynı zamanda yabancı otlarla rekabet etme gücünü de arttıracaktır. İyi bir tesviye suyun homojen dağılımını sağlayarak ilaçlamayı da kolaylaştırır.
2-Sertifikalı Tohum: Sertifikalı tohum kullanımı yaygınlaştırılmalı.
3-Münavebe: Münavebe yapılmayan tarlalarda yabancı ot yoğunluğu yıldan yıla artar.
4-Ekim Zamanı: Ekim zamanında yapılmalı ve kısa sürede homojen bir bitki örtüsü sağlanarak yabancı otların çıkışı engellenmelidir.
5-Gübreleme: Çeltik bitkisinin ihtiyaç duyduğu besin maddeleri ile gübrelenmesi bitkinin yabancı otlarla rekabetini arttırır. Ayrıca üstten yapılacak gübreler ise kimyasal mücadeleden sonra önerilmelidir.
6-Sulama: Ekimden olgunlaşmaya kadar (gübre ve ilaç uygulamaları dışında) su kesimleri yapılmamalıdır. Gereksiz su kesimleri yabancı otların tekrar çimlenmesine neden olur.
7- Alet ve Ekipman Temizliği: Rizomla taşınan yabancı otların taşınarak yayılmasınıu önlemek için kullanılan alet ve makinaların çok iyi temizlenmelidir.
B-Mekanik Mücadele
Yabancı otların elle sökülüp tarladan uzaklaştırılmasıdır. Ancak bu yöntem pahalı ve iş gücüne dayalı olduğundan, tercih edilmemektedir.
C-Kimyasal Mücadele
İlaçlama Zamanının Tespiti: Çeltik tarlalarında birinci derecede sorun olan yabancı ot darıcandır. Darıcanın 2-5 yapraklı döneminden kardeşlenme başlangıcına kadar önerilen herbisitlerden biri seçilerek ilaçlamaya başlanmalıdır. Kimyasal mücadelede iki tip uygulama yapılabilir.
1-Kuruya İlaç Kullanılacaksa :
İlaçlamadan önce tavalardaki su tamamen boşaltılır, 24-36 saat beklenir (birikintiler kaybolsun diye).
Tüm otlar ilacı alacak şekilde uygulama yapılır. İlaçlamadan 48 saat sonra tavalara su verilir. İlk 4 gün yavaş yavaş, 5.günden itibaren baskın şekilde su seviyesi 15-20 cm ye çıkarılır ve bu seviyede 15-20 gün devamlı ve sabit tutulur.
2- Suya Kullanılacaksa :
Tavalardaki suyu boşaltmaya gerek yoktur. Önemli olan su akıntısının asgariye indirilmesi şarttır. Tavalardaki 8-12 cm derinliğindeki durgun suya, granül ilaçlar el ile serpilerek, sıvı ilaçlar ise pülverizatör ile atılır.7-10 gün su akıntısı en az seviyede tutulduktan sonra normal su düzenine geçilir.