28 Şubat darbesi niye yapıldı?

Tam on yedi yıl önce bugün askerler darbe yaparak Erbakan Hükümeti'ni istifaya zorladı. Hükümet bir süre so

SÜLEYMAN YAŞAR

28 Şubat darbesi niye yapıldı?

SABAH


 Tam on yedi yıl önce bugün askerler darbe yaparak Erbakan Hükümeti'ni istifaya zorladı. Hükümet bir süre sonra istifa etti. Dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, en çok oy alan partinin lideri Necmettin Erbakan'a hükümeti kurma görevini tekrar vermedi.
Böylece halkın tercihi bir yana itilerek İstanbul sermayesinin, medyanın ve askerlerin istediği hükümet kuruldu.
Tabii bu darbenin amacı Anadolu sermayesinin gelişimini engellemekti aslında. Ve bir süre için bunu başardılar. Artık bayilikten kurtulup üretime geçen Anadolu sermayesinin yatırım teşvikleri durduruldu.
Onların ürünlerinin satılmaması için yeşil sermaye adı altında firma listeleri çıkartılıp piyasalara dağıtıldı.
Hemen belirtmekte fayda var, 28 Şubat'ın ardından kimlerin nerelere atanacağı, kimlere banka kurma izni ve teşvik verileceği patronlarının isteği doğrultusunda bazı gazetecilerce kararlaştırıldı. Hatta sahte tahvilleri satan bir bankanın bu kalpazanlığı bazı gazeteciler ve bazı bürokratlar tarafından para karşılığı örtbas edildi. Tabii Hazine'nin bu türden idare biçimi devlet bütçesini sürdürülemez hale getirdi. İstanbul sermayesi bankalarından devlete haksız yüksek faizlerle para satmaya başladıKİT'lerin pahalı borçlanmasını önleyen finansman havuzu yıkıldı. Bütçe açığının milli gelire oranı 1997'de yüzde 7.6 düzeyindeyken 1999'da 11.1, 2000'de 10.9, 2001'de 16.9 oldu. Faiz ödemelerinin milli gelire oranı 1997'de yüzde 7.6 düzeyindeyken 1998'de yüzde 11.5, 1999'da yüzde13.7, 2000'de 16.3, 2001'de 23.3 düzeyine ulaştı. Milli gelirin neredeyse dörtte biri Hazine borçlanma faizi olarak ödendi.
Piyasadaki parayı devlet toplayınca faizler hızla arttı, özel sektör yatırım yapamaz hale geldi. Hemen bir örnek rakam verelim: 1990'da 152.3 milyar dolar olan Türkiye milli geliri 1999'da yani on yılda ancak 187.4 milyar dolara ulaşabildi. "Son on yılda ne yapıldı ki?" sorusunu soranların, 2002'de 231 milyar dolar olan milli gelirin 2013'de 820 milyar dolara ulaştığını görüp 1990'lı yıllarla kıyaslamalarında fayda var. Niye anlattık bütün bunları...
Anlattık çünkü Turgut Özal Türkiye'yi ithal ikamesi modelinden ihracat önderliğinde büyüme modeline dönüştürünce ekonomi rekabete açıldı. Yine Özal pek çok Anadolu il ve ilçesinde organize sanayi siteleri kurmaya başladı. Böylece Anadolu üretim yapıp doğrudan ihracata yöneldi. İşte İstanbul sermayesi ekonomide otoritesini kaybedince askerleri kullanarak Anadolu sermayesinin yolunu bu defa 28 Şubat 1997'de kesti. Fakat bu müdahale Türkiye'yi 2001 krizine götürdü. Bazıları bir gecede zengin oldu. Dalgalı kura geçişi bazıları önceden haber alıp Merkez Bankası'ndan sabit kur üzerinden 6 milyar dolar aldılar. O dönemin parasıyla 21 Şubat 2001'de 683 lira olan dolar kuru 22 Şubat'ta 963 liraya yükseldi.
Bu krizin Hazine'ye maliyeti 381 milyar 877 milyon lira oldu. Tabii ortaya çıkan bu maliyeti vatandaş yüksek vergilerle ödedi. Fakat bütün bunları yapanlar bilindiği halde hesabı hâlâ sorulamadı.
27.02.2015 20:30:17