Türklerin derin devleti ve İstihbarat teşkilatı diyebileceğimiz Börü Budun Aksakallılar gizli teşkilatının bu süreçlerde etkisinin büyük olduğu tahmin ediliyor.
Tarihte kurulmuş olan Türk devletleri zora düştüğü dönemlerde veya yıkılmak üzereyken daima bir çıkış yolu bulmuştur. Türklerin derin devleti ve İstihbarat teşkilatı diyebileceğimiz Börü Budun gizli teşkilatının bu süreçlerde etkisinin büyük olduğu tahmin ediliyor.
Börü Budun teşkilatının İslamiyet öncesi dönemde Çin ve komşu ülkelerde çeşitli ajanlık ve örgütlenmeler yapılması için kuruldu. Araştırmalara göre bu gizli teşkilat Göktürk hakanı Vezir Bilge Tonyukuk tarafından, İlteriş yani Kutluk Kağanın emriyle tahmini olarak 680de kuruldu.
Karşı ordular ve milletler hakkında çeşitli ajanlar kullanarak bilgi toplamak ve sabote etmek gibi işler için kullanılan bu örgütün her dönemde ana kademesinin toplamda 50 kişiye yakın oldukları söylenmekte.
Büyük Selçuk İmparatorluğunun kurulması da Börü Budun üyesi olan subaşı Dukaka verilen emir ile oğlu zeki ve etkileyici konuşmaları ile tanınan Selçuk Beyin budun emrine alınması sonucu gerekli Türk Kavimlerinin desteği sağlanarak baş olması sonucunda gerçekleştirilmiştir.
Türk obalarının Anadoluya girişini Börü Budun tarafından istihbarat ağıyla donatılmış ve Bizans ordusunda moral bozucu etkenler oluşturulmuş şekilde teslim alan Sultan Muhammed Alparslan sağlamıştır.
Alâeddin Keykubad zamanında devlet işlerinde etkili olduğu söylenen Börü Budun teşkilatı bir çok dergah şeyhi, yönetici ve padişahın da üye bulunduğu gizli tarikatlar kurarak genişlemeye devam etmiştir.
Aksakallılar ve Osmanlı Devleti
Ertuğrul Beyin vefatından sonra, uçtaki Oğuz aşiretlerinin ittifakıyla, Kayı boyundan olduğu için, Osman BeyBörü budun yardımıyla hepsine baş olarak seçildi. Diğer Anadolu beyleri birbirleriyle uğraşırken Osman Bey bu teşkilatın desteği ve yol göstermesi ile, Bizansla mücadele etti.
Bu sayede, 1288de Selçuklu sultanının gönderdiği hakimiyet alâmetlerini alan Osman Gazi, böylece kendi nüfuz bölgesini ve oradaki reayayı (halkı) Bizansa ve komşu beylere karşı koruma mesuliyetini yüklenmiş oldu. Selçuklu Devletinin başsız kalması neticesinde daha serbest hareket etmeye başlayan Osman Gazi, bağımsızlığını ilan etti.
Selçuklu ve Osmanlı devletleri döneminde varlığını sürdüren
bu yapılanmanın günümüzde de varlığını sürdürdüğüne dair söylentiler vardır.
Ayrıca Kurt başlı sancak dünyanın en eski istihbarat ve haber alma teşkilatı
olduğu düşünülen Börü Budun için bir gelenek ve simge halini almıştır.